UPDATE: Tenuitvoerlegging van vonnissen post-Brexit

Sinds de Brexit is de tenuitvoerlegging van vonnissen uit een EU-lidstaat in het Verenigd Koningrijk en vice versa niet meer zo eenvoudig. In het artikel “Tenuitvoerlegging vonnissen post-Brexit: hoe nu verder?” hebben we de gevolgen van de Brexit voor de tenuitvoerlegging van vonnissen besproken. Op het moment van publiceren van dat artikel bestond nog veel onduidelijkheid over de situatie post-Brexit. Inmiddels zijn we een paar maanden verder. Reden voor een update.

Het verzoek van het Verenigd Koninkrijk tot toetreding tot het Verdrag van Lugano, is nog niet goedgekeurd door de lidstaten die partij zijn bij het Verdrag van Lugano. Indien het Verenigd Koninkrijk toetreedt tot het Verdrag van Lugano, zullen de gevolgen van de Brexit voor de tenuitvoerlegging van vonnissen enigszins beperkt blijven. Het Haags Forumkeuzeverdrag is alleen van toepassing als partijen zijn overeengekomen dat alleen de Nederlandse rechter of alleen de Britse rechter bevoegd is om hun geschillen te beslechten (een exclusieve forumkeuze). En het Nederlands-Brits Executieverdrag kan alleen worden toegepast op vonnissen waarin een geldvordering is toegewezen.

In de gevallen waarin voornoemde verdragen niet van toepassing zijn, rijst de vraag of de regels van het Nederlands internationaal privaatrecht soelaas kunnen bieden voor tenuitvoerlegging van een Brits vonnis in Nederland en vice versa. Deze vraag beantwoorden wij hieronder.

Tenuitvoerlegging Britse vonnissen in Nederland en vice versa

We maken een onderscheid tussen:

(i) Tenuitvoerlegging van vonnissen in procedures die zijn gestart vóór 1 januari 2021; en
(ii) Tenuitvoerlegging van vonnissen in procedures die zijn gestart ná 1 januari 2021;

Vóór 1 januari 2021

Door de Brexit is het Verenigd Koninkrijk geen partij meer bij de Brussel I-bis verordening; de verordening die de tenuitvoerlegging van vonnissen in de EU regelt. De Brussel I-bis verordening blijft van toepassing op vonnissen in procedures die zijn gestart vóór 1 januari 2021. De Brexit heeft voor de tenuitvoerlegging van deze vonnissen weinig tot geen gevolgen.

Ná 1 januari 2021

Voor de tenuitvoerlegging van vonnissen gewezen in procedures die zijn gestart ná 1 januari 2021 kan - waar mogelijk - aansluiting worden gezocht bij de hiervoor genoemde verdragen (Verdrag van Lugano, het Haags Forumkeuzeverdrag en het Nederlands-Brits Executieverdrag). Indien deze verdragen niet van toepassing zijn, kan artikel 431 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) mogelijk een uitkomst bieden. 

Artikel 431 Rv biedt de mogelijkheid om ‘beslissingen door vreemde rechters gegeven’ (lees: niet Nederlandse rechters) onder voorwaarden in Nederland ten uitvoer te leggen. De Nederlandse rechter zal dan in een nieuwe procedure beoordelen of en hoeverre hij aan een beslissing van de buitenlandse rechter gezag toekent.

De Hoge Raad heeft in een uitspraak van 26 september 2014 (ECLI:NL:HR:2014:2838) geoordeeld dat een buitenlandse beslissing in Nederland wordt erkend en ten uitvoer kan worden gelegd, indien;

1. de buitenlandse beslissing door een bevoegde rechter is genomen;
2. in een met voldoende waarborgen omklede gerechtelijke procedure;
3. en de erkenning van de buitenlandse niet in strijd is met de Nederlandse openbare orde; en
4. de buitenlandse beslissing niet onverenigbaar is met een door de Nederlandse rechter genomen beslissing over hetzelfde geschil en tussen dezelfde partijen.

Indien aan deze voorwaarden is voldaan hoeft de Nederlandse rechter de zaak niet helemaal opnieuw inhoudelijk te beoordelen. Let wel: door buitenlandse rechters gegeven beslissingen worden niet automatisch erkend. Het starten van een nieuwe procedure is dus noodzakelijk.

Erkenning en tenuitvoerlegging van Nederlandse vonnissen in het Verenigd Koninkrijk geschiedt – ingeval de hiervoor genoemde verdragen (Verdrag van Lugano, het Haags Forumkeuzeverdrag en het Nederlands-Brits Executieverdrag) niet van toepassing zijn - op basis van de regels van het Britse recht.

Conclusie

Wanneer een partij een Brits vonnis in Nederland ten uitvoer wil leggen, zijn er drie wegen die bewandeld kunnen worden. Voor uitspraken van Britse rechters in procedures ingesteld vóór 1 januari 2021 is de Brussel I-bis verordening van toepassing. Voor uitspraken van Britse rechters in procedures ingesteld na 1 januari 2021 kan het Verdrag van Lugano, het Haags Forumkeuze Verdrag of het Nederlands-Brits Executieverdrag handvatten bieden. Als voornoemde verdragen niet van toepassing zijn, kan de weg van artikel 431 Rv bewandeld worden. Hoewel partijen voor de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen in Nederland dus niet helemaal met lege handen komen te staan, is er nog altijd onzekerheid. Dit dient in ogenschouw te worden genomen bij het sluiten van contracten en daarin opgenomen forumkeuzebedingen, maar (onder meer) ook bij het opstellen van legal opinions, procesovereenkomsten en akten.

Meer duidelijkheid en eenvoud zal komen als het Verenigd Koninkrijk alsnog zal toetreden tot het Verdrag van Lugano. Alsdan kunnen de Britse vonnissen direct in Nederland ten uitvoer worden gelegd. Binnenkort zullen de lidstaten van het Verdrag van Lugano hierover stemmen. Wij houden u op de hoogte.

Wilt u meer weten over de tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen in Nederland of Nederlandse vonnissen in Nederland en de manier waarop je hierop kan anticiperen bij het sluiten van overeenkomsten, dan adviseren de specialisten van LXA u graag.