Update II: tenuitvoerlegging van vonnissen post-Brexit

De tenuitvoerlegging van vonnissen uit een EU-lidstaat in het Verenigd Koningrijk en vice versa houdt de gemoederen sinds de Brexit volop bezig. In de artikelen “Tenuitvoerlegging vonnissen post-Brexit: hoe nu verder?” en ‘’Update: tenuitvoerlegging van vonissen post-Brexit’’ hebben we (onze verwachtingen ten aanzien van) de gevolgen van de Brexit voor de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen in Nederland besproken. Veel was (en is) echter nog onduidelijk. Het landschap is echter wel weer veranderd sinds onze laatste artikel over dit onderwerp. Tijd voor een update dus.

Inmiddels is duidelijk dat de Europese Commissie het verzoek van het Verenigd Koninkrijk om toe te treden tot het Verdrag van Lugano heeft afgewezen. Het Verdrag van Lugano is volgens de Commissie bedoeld voor staten met verregaande integratie van hun regelgeving met de EU. Het Verenigd Koninkrijk voldoet hier niet aan.

Dit betekent dat we voor de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen de bestaande verdragen en verordeningen moeten raadplegen. Dit heeft de rechtbank Amsterdam in een recent gepubliceerde uitspraak gedaan. In deze zaak werd een beroep gedaan op regels van het Nederlands internationaal privaatrecht, het Haags Forumkeuzeverdrag, het Nederlands-Brits Executieverdrag en het EEX-Verdrag. De rechtbank oordeelde als volgt:

Voor de tenuitvoerlegging van vonnissen in procedures die zijn gestart vóór 1 januari 2021 geldt dat de Brussel I-bis verordening van toepassing blijft. De tenuitvoerlegging van deze vonnissen wordt aldus niet gehinderd door de Brexit. Voor de tenuitvoerlegging van vonnissen gewezen in procedures die zijn gestart op of na 1 januari 2021 is men aangewezen op de eerder genoemde verdragen (Haags Forumkeuzeverdrag, het Nederlands-Brits Executieverdrag en het EEX-Verdrag).

De rechtbank heeft geen antwoord gegeven op de vraag of het Haags Forumkeuzeverdrag van toepassing is op de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen in Nederland (in procedures vanaf 1 januari 2021). Het Haags Forumkeuzeverdrag is namelijk enkel van toepassing indien de partijen een exclusief forumkeuzebeding overeen zijn gekomen. Nu het forumkeuzebeding in het onderhavige geval slechts voor één partij exclusieve werking had, mist het Haags Forumkeuzeverdrag volgens de rechtbank toepassing. De rechter komt hierdoor niet toe aan de vraag of het Haags Forumkeuzeverdrag wel van toepassing was geweest als partijen wél een exclusief forumkeuzebeding overeen waren gekomen. De Europese Commissie heeft midden 2022 het standpunt ingenomen dat op dit moment onder meer het Haags Forumkeuzeverdrag moet worden gebruikt voor de betrekkingen tussen de EU en minder nauw verbonden derde landen. Vermoedelijk kan het Haags Forumkeuze dus uitkomst bieden in gevallen waarin een exclusief forumkeuzebeding is overeengekomen.

Wat betreft het Nederlands-Brits Executieverdrag overweegt de rechtbank dat bij de ingang van het EEX-Verdrag is bepaald dat het EEX-verdrag het Nederlands-Brits Executieverdrag zal vervangen. De Brussel I bis-verordening heeft vervolgens per 10 januari 2015 het EEX-verdrag vervangen. Het Nederlands-Brits Executieverdrag en het EEX-verdrag zijn na 10 januari 2015 niet herleefd, zodat deze verdragen toepassing missen volgens de rechtbank.

Indien het Haags Formkeuzeverdrag niet van toepassing is (bijvoorbeeld vanwege het ontbreken van een exclusief forumkeuzebeding), kan dus slechts een beroep worden gedaan op de regels van Nederlands Internationaal privaatrecht. Artikel 431 Rv biedt de mogelijkheid om ‘beslissingen door vreemde rechters gegeven’ (lees: niet Nederlandse rechters) onder voorwaarden in Nederland ten uitvoer te leggen. Deze procedure is beschreven in het vorige artikel over de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen in Nederland.

Conclusie

De uitspraak van de rechtbank heeft geen gevolgen voor de tenuitvoerlegging van Britse vonnissen in Nederland in procedures die vóór 1 januari 2021 zijn ingesteld. Op die vonnissen is de Brussel I bis-Verordening nog altijd van toepasing. De rechtbank gaat niet in op de vraag of vonnissen van Britse rechters in procedures die vanaf 1 januari 2021 zijn ingesteld in Nederland ten uitvoer kunnen worden gelegd op grond van het Haags Forumkeuze Verdrag. De Europese Commissie staat de toepassing van het Haags Forumkeuzeverdrag in dergelijke gevallen in ieder geval wel voor. Het Nederlands-Brits Executieverdrag en het EEX-verdrag zijn vervangen en daardoor niet meer van kracht.

Totdat het Verenigd Koninkrijk is toegetreden tot het Verdrag van Lugano zijn partijen voor de tenuitvoerlegging van vonnissen in procedures ná 1 januari 2021 aldus aangewezen op artikel 431 Rv.  Dit betekent dat de verzoekende partij bij de Nederlandse rechter een mogelijk tijdrovende procedure aanhangig zal moeten maken om het vonnis van de Britse rechter ten uitvoer te leggen. Nederlandse ondernemingen dienen hier rekening mee te houden wanneer zij contracteren met Britse partijen.

Wilt u meer weten over de tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen in Nederland of Nederlandse vonnissen in Nederland en de manier waarop je hierop kan anticiperen bij het sluiten van overeenkomsten, dan adviseren de specialisten van LXA u graag.