TOESTEMMING ECHTGENOOT VEREIST BIJ AANGAAN BORGTOCHTOVEREENKOMST?

De borgtocht en het toestemmingsvereiste

Een borgtocht is een overeenkomst waarbij een partij (de borg) zich verplicht om een verbintenis van een schuldenaar tegenover de schuldeiser na te komen in het geval dat de schuldenaar zelf in gebreke blijft. Borgtochtovereenkomsten worden vaak gebruikt in het bankenverkeer: de bank is bereid om geld te lenen aan een persoon of onderneming, mits een solvabele partij zich borg stelt voor de persoon/onderneming die de lening aangaat.

Volgens de wet is bij het vaststellen van een borgtocht in beginsel de toestemming van een echtgenoot nodig. Er gelden echter enkele uitzonderingen. De toestemming is niet altijd nodig, indien de borgtocht wordt verstrekt door een bestuurder die de meerderheid van de aandelen heeft van een NV of een BV. De toestemming is ook niet nodig indien de borgtocht wordt aangegaan ten behoeve van de normale bedrijfsuitoefeningen van de onderneming.

De feiten

De verweerder is een accountant en bestuurder van Acca Accountants en Adviseurs B.V. (hierna: “Acca”). In januari 2007 is Acca met Rabobank een financierings- en kredietovereenkomst aangegaan. De verweerder heeft zich voor de juiste nakoming van deze overeenkomst borg gesteld tegenover de Rabobank voor een bedrag van € 350.000,-. Acca heeft zich met behulp van de financierings- en kredietovereenkomst ingekocht in de maatschap [A]. Vanaf dat moment heeft verweerder zijn werk als accountant in de onderneming van [A] uitgeoefend.

[A] is in 2012 in ernstige financiële problemen geraakt en failliet gegaan. Hierna heeft Acca zich ontbonden en uitgeschreven uit het handelsregister. Wegens de ontbinding van Acca heeft Rabobank de financieringsovereenkomst opgezegd. Rabobank heeft verweerder op grond van de borgstelling aangesproken tot betaling van het bedrag van € 350.000,-. De echtgenote van de verweerder heeft daarop per brief de borgtochtovereenkomst vernietigd, wegens het ontbreken van haar toestemming voor het verstrekken van de borgtocht. Rabobank heeft bij de rechtbank gevorderd om verweerder te veroordelen om op grond van de borgtochtovereenkomst aan haar het bedrag van € 350.000,- te betalen.

Toestemming noodzakelijk voor borgtocht?

De rechtbank en het hof hebben Rabobank in het ongelijk gesteld. Volgens het hof kan het aangaan van de financiering door Acca om zich in te kopen in [A], om zo verweerder de mogelijkheid te geven zijn beroep als accountant in [A] uit te oefening, niet worden beschouwd als een handeling ten behoeve van de normale bedrijfsuitoefening van Acca. Aangezien er andere manieren waren om het beroep als accountant uit te oefenen en de toetreding tot een bestaande maatschap tevens op verschillende manieren kan plaatsvinden, kan de borgtocht niet worden aangemerkt als een handeling die kenmerkend is voor de normale uitoefening van het beroep van accountant.

De Hoge Raad is een ander oordeel toegedaan. Het bestaan van andere manieren om het beroep van accountant uit te oefenen en toe te treden in een maatschap is niet van belang voor de vraag of de handeling kan worden beschouwd als een normale bedrijfsuitoefening van Acca. Het hof had moeten onderzoeken of de lening waarvoor verweerder zich borg stelde behoorde tot de normale bedrijfsuitoefeningen van Acca. Het hof had hierbij moeten kijken naar de volgende omstandigheden: de financiering was vereist om Acca in staat te stellen haar normale bedrijfsuitoefening te ontplooien, de financiering was een normale bedrijfshandeling en aan deze financiering was geen bijzonder risico verbonden. Aangezien het hof een verkeerde uitleg heeft gegeven, vernietigt de Hoge Raad het arrest van het hof en verwijst het terug voor verdere behandeling en beslissing.

Conclusie

Het toestemmingsvereiste van de echtgenoot geldt niet in alle gevallen bij het aangaan van een borgtochtovereenkomst. In bepaalde gevallen is een dergelijke toestemming niet nodig en kan de overeenkomst niet achteraf worden vernietigd wegens het ontbreken van deze toestemming.

Heeft u een vraag over de borgtochtovereenkomst? Dan helpen wij u daar graag mee!