Een goed voorbeeld van de problemen die zich voordoen bij het hanteren van algemene voorwaarden is het op 11 juni 2019 gewezen arrest van Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch.
In de procedure ging het om een Duitse koper en een Nederlandse verkoper van staal. De koper had al meerdere keren staal gekocht. De koper stuurde daarvoor een bestelformulier naar de verkoper en vermelde daarbij dat haar algemene inkoopvoorwaarden van toepassing zijn. De verkoper stuurde vervolgens een opdrachtbevestiging en vermelde daarop dat haar algemene verkoopvoorwaarden van toepassing zijn.
De koper liet na om de bestellingen te betalen, waarna de verkoper de levering van de laatste bestelling opschortte en onder andere aanspraak maakte op een boete op grond van haar algemene verkoopvoorwaarden.
In dit geval waren er dus twee sets algemene voorwaarden van toepassing. In een dergelijk geval spreken van de battle of forms. De battle of forms kan op verschillende manieren worden opgelost. In Nederland kennen we de first shot rule. Deze regel komt erop neer dat de eerste van toepassing verklaarde algemene voorwaarden van toepassing zijn, tenzij de andere partij die algemene voorwaarden uitdrukkelijk van de hand heeft gewezen en zijn eigen algemene voorwaarden van toepassing heeft verklaard.
In de procedure bij hof ’s-Hertogenbosch was sprake van een Duitse koper en een Nederlandse koper. Om dat partijen dit niet hadden uitgesloten, was het Weens koopverdrag van toepassing. Welke algemene voorwaarden van toepassing zijn, werd daarom bepaald op basis van de knock out rule. Deze regel houdt in dat beide algemene voorwaarden van toepassing zijn, maar ingeval bepalingen niet met elkaar verenigbaar zijn, zijn beide bepalingen niet van toepassing.
In deze procedure was de boetebepaling in de algemene verkoopvoorwaarden van de Nederlandse verkoper niet verenigbaar met een bepaling in de algemene inkoopvoorwaarden van de Duitse koper. Beide bepalingen werden daarom buiten toepassing verklaard. Dit betekende voor de Nederlandse verkoper dat zij kon fluiten naar de boete.
Ingeval zou worden getoetst aan Nederlands recht in plaats van het Weens Koopverdrag, zou de verkoper overigens ook geen aanspraak kunnen maken op de boete. De koper had immers als eerste haar algemene inkoopvoorwaarden van toepassing verklaard en de verkoper had deze voorwaarden niet uitdrukkelijk van de hand gewezen. Op basis van de first shot rule gelden de voorwaarden van de koper wel en van de verkoper niet.
Bij het sluiten van overeenkomsten is het dus belangrijk om uw eigen algemene voorwaarden van toepassing te verklaren en de algemene voorwaarden van de andere partij uitdrukkelijk van de hand te wijzen. Daarvoor is onvoldoende dat in uw algemene voorwaarden staat dat algemene voorwaarden van de andere partij niet van toepassing zijn. In de overeenkomst zelf of in een schriftelijke mededeling zal uitdrukkelijk moeten worden bepaald c.q. gezegd dat de voorwaarden van de andere partij van de hand worden gewezen en niet van toepassing zijn. Op die manier voorkomt u dat uw algemene voorwaarden niet van toepassing zijn, omdat de andere voorwaarden voorgaan. Ook voorkomt u dat bepalingen over en weer tegen elkaar worden wegstreept (knock out rule), waardoor een voor u belangrijke bepaling niet van toepassing is.
Wilt u (meer) weten over hoe u moet omgaan met algemene voorwaarden van uw klant of leverancier, dan adviseren wij u daar graag over. Ook bij andere vragen over algemene voorwaarden helpen wij u graag.