Rechtbank Rotterdam 16 juli 2025

Feiten

De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht schrijft een Europese openbare aanbesteding uit voor een tijdelijke opvanglocatie op het water in het kader van de opvang van ontheemden uit Oekraïne. In het Programma van Eisen is opgenomen dat de maximale breedte van het schip of ponton 15 meter mag bedragen.

De opdracht wordt voorlopig gegund aan Slaapschepen B.V. Twee andere rederijen – River Roots en Le Formidable – maken bezwaar. Hun bezwaar richt zich met name op het feit dat de breedte-eis tijdens de procedure was verruimd tot 30 meter, maar dat dit niet transparant aan alle potentiële inschrijvers bekend is gemaakt.

Standpunten partijen

River Roots en Le Formidable stellen zich op het standpunt dat sprake is van een wezenlijke wijziging van de opdracht. Indien vanaf het begin een ruimere breedte-eis zou hebben gegolden, hadden meer marktpartijen kunnen inschrijven. Het niet volledig en transparant communiceren van deze wijziging maakt de procedure volgens hen onrechtmatig.

De gemeente voert aan dat Le Formidable niet-ontvankelijk is, omdat zij sowieso niet had willen inschrijven. Verder zou de verruiming van de eis niet wezenlijk zijn en zou de informatie voldoende duidelijk zijn gecommuniceerd via TenderNed, aldus de gemeente.

Slaapschepen, de partij aan wie voorlopig was gegund, betoogt dat het in de markt gebruikelijk is dat afmetingen kunnen wijzigen en vordert dat de opdracht definitief aan haar wordt gegund.

Oordeel voorzieningenrechter

De voorzieningenrechter stelt River Roots en Le Formidable in het gelijk. Le Formidable is wel degelijk ontvankelijk, omdat zij aantoonbaar de aanbestedingsstukken had gedownload en door de latere wijziging is benadeeld.

De verruiming van de breedte-eis van 15 naar 30 meter is volgens de voorzieningenrechter een wezenlijke wijziging in de zin van artikel 2.163g lid 3 sub a Aw. Deze wijziging is niet aan alle potentiële geïnteresseerden bekendgemaakt. Hierdoor is het gelijkheids- en transparantiebeginsel geschonden.  De aanbestedingsprocedure bevat daardoor een fundamenteel gebrek, dat alleen door een heraanbesteding kan worden hersteld. De vorderingen van de eisende partijen worden toegewezen en de vordering van Slaapschepen wordt afgewezen.

Advies

Deze uitspraak benadrukt dat aanbestedende diensten uiterst zorgvuldig moeten omgaan met wijzigingen in de aanbestedingsvoorwaarden. Zodra een wijziging wezenlijk is zal de opdracht vrijwel altijd heraanbesteed moeten worden.

Hoewel sommige aanbestedende diensten ervoor kiezen om de opdracht bij een wezenlijke wijziging niet formeel her aan te besteden maar de wijziging bijvoorbeeld op TenderNed publiceren en daarbij de oorspronkelijke inschrijftermijn opnieuw in te laten gaan, is het de vraag of dat voldoende is. Hoewel dat zeker een praktische oplossing is, loopt een aanbestedende dienst altijd het risico dat een van de inschrijvers of geïnteresseerden zich later – al dan niet met succes - op het standpunt stelt dat de aanbesteding ook daadwerkelijk had moeten worden ingetrokken en vervolgens volledig heraanbesteed had moeten worden.

Voor aanbestedende diensten geldt:

• Communiceer elke wijziging via een rectificatie op het aanbestedingsplatform of via de Nota van Inlichtingen. Verleng daarnaast, indien nodig, de inschrijvingstermijn.
• Wees alert op het onderscheid tussen niet-wezenlijke en wezenlijke wijzigingen: bij die laatste is een heraanbesteding vrijwel altijd onvermijdelijk.

Voor inschrijvers geldt:

• Houd bij wijzigingen in de voorwaarden scherp in de gaten of sprake kan zijn van een wezenlijke wijziging. Dit kan de basis vormen voor een succesvol beroep op heraanbesteding. Mocht de opdracht niet aan u gegund zijn, dan kan dit een manier zijn om een heraanbesteding af te dwingen en zo opnieuw kans te maken de opdracht (voorlopig) gegund te krijgen.

Contact

Heeft u een vraag over dit onderwerp? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze specialisten: Inge Franken, Rianne van Pelt en Tim Segers.