Met een forumkeuze zit je (niet altijd) goed

Wat was er aan de hand?

In deze uitspraak gaat het om een in Zwolle gevestigde franchisenemer. Die franchisenemer huurt het pand waarin zij de franchiseonderneming exploiteert van haar franchisegever. In de tussen partijen gesloten franchise- en onderhuurovereenkomst is een bepaling opgenomen op grond waarvan de rechtbank Amsterdam bij uitsluiting bevoegd is. Uit de franchiseovereenkomst en de onderhuurovereenkomst blijkt dat deze overeenkomsten onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

Op enig moment ontstaan er verschillende discussies tussen de franchisenemer en franchisegever. Het geschil ziet hoofdzakelijk op zaken die verband houden met de franchiseovereenkomst, maar in deze discussie speelt ook de onderhuurovereenkomst een (ondergeschikte) rol. Franchisegever start een procedure voor de sector kanton van de rechtbank Overijssel. Franchisenemer betwist de bevoegdheid van de Overijsselse rechtbank en wil dat de zaak door rechtbank Amsterdam wordt behandeld. Partijen hadden immers afgesproken dat die rechtbank bij uitsluiting van andere gerechten bevoegd.

De rechtbank Overijssel gaat niet mee in het betoog van de franchisenemer en verklaart zichzelf bevoegd om kennis te nemen van het geschil. Het uitgangspunt van de wet is namelijk dat in geschillen betreffende de huur van een bedrijfsruimte de rechter van het gebied waar die bedrijfsruimte is gelegen exclusief bevoegd is[1].

Van die exclusieve wettelijke bevoegdheidsregeling kan slechts worden afgeweken door middel van forumkeuze[2]:

• als het forumkeuzebeding tussen partijen wordt overeengekomen na het ontstaan van het geschil; of
• wanneer de huurder zelf een procedure start bij dij de in het forumkeuzebeding aangewezen rechter.

In dit geval was de franchisegever/verhuurder de procedure gestart en was het forumkeuzebeding tussen partijen al voor het ontstaan van het geschil (namelijk bij het aangaan van de franchiseovereenkomst) overeengekomen.

Wat leert deze uitspraak ons?

Wanneer een geschil tussen franchisegever/verhuurder en franchisenemer/(onder)huurder (onder meer) te maken heeft met zaken die voortvloeien uit de (onder)huurovereenkomst, kan een forumkeuze terzijde worden geschoven.

De verhuurder kan in dat geval slecht een beroep op de aangewezen rechter doen als het forumkeuzebeding is overeengekomen na het ontstaan van het geschil. Is dat niet het geval, dan zal de verhuurder zich moeten wenden tot de rechtbank binnen wiens rechtsgebied het gehuurde of het grootste gedeelte daarvan is gelegen.

Is het forumkeuzebeding al wel voor het ontstaan van het geschil afgesproken? Dan is de huurder wel bevoegd om het geschil te starten bij de door partijen zelfgekozen .

Heeft u een franchisegeschil of heeft u vragen na het lezen van dit artikel? Schroom dan niet om contact op te nemen met een van onze specialisten.

[1] Artikel 103 Rv

[2] Artikel 108 lid 2 Rv.