Shutterstock Online Shop

BESTELLEN ≠ BETALEN

12 december 2024

Het is de normaalste zaak van de wereld: online winkelen. Een consument selecteert een product, plaatst het in zijn winkelmandje, klikt op de knop ‘bestellen’ en het pakketje wordt soms wel binnen 24 uur na bestelling bij de consument geleverd. Ook binnen franchise kennen we een (groot) aantal formules waarbij het gebruikelijk is dat franchisenemers producten en/of diensten online verkopen. Maar kan een klant die op de knop ‘bestellen’ heeft geklikt, er toch nog vanaf met de stelling dat hij ondanks zijn druk op de bestelknop nog niet had willen kopen? Over die vraag heeft de Hoge Raad zich recent gebogen.

Uitspraak van de Hoge Raad & de vereisten van een bestelknop

De Hoge Raad heeft zich recentelijk over twee kwesties gebogen. Eén kwestie ging over een consument die een product op Bol.com had besteld met als betaaloptie: achteraf betalen. De consument betaalde de factuur niet en Bol.com stapte naar de rechter om betaling af te dwingen.[1] In de andere kwestie had een consument zich ingeschreven voor een opleiding tot doktersassistent. Op enig moment stopt de consument met het volgen van het onderwijs en betaalt hij het lesgeld niet meer.[2]

In beide kwesties heeft de kantonrechter zogenaamde prejudiciële vragen aan de Hoge Raad gesteld. In de Bol.com kwestie heeft de verwijzende rechter gevraagd of bestelknoppen met de teksten ‘bestellen’, ‘bestelling plaatsen’ of ‘bestelling afronden’ voldoen aan de vereisten die daaraan worden gesteld op grond van het Europese consumentenrecht. De Hoge Raad heeft deze vraag ontkennend beantwoord.

Hoe is de Hoge Raad tot deze conclusie gekomen? Op grond van het Europese consumentenrecht geldt dat het voor een consument voldoende duidelijk moet zijn dat de consument een betalingsverplichting aangaat op het moment dat hij klikt op de bestelknop. Die verplichting moet uit de tekst op de knop blijken en mag niet tot misverstanden leiden.[3]

Volgens de Hoge Raad bieden de bestelknoppen met de teksten ‘bestellen’, ‘bestelling plaatsen’ of ‘bestelling afronden’ niet de vereiste duidelijkheid aan een consument. Een gemiddelde consument zal niet noodzakelijkerwijs een verband leggen tussen het online plaatsen van een bestelling en de verplichting om te betalen.

Hanteer je niet de juiste teksten op de bestelknop, dan kan een consument de rechter vragen de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Gehele vernietiging houdt in dat een consument het product terug moet geven aan de webshop en dat de webshop de volledige koopprijs aan de consument (terug) dient te betalen. Gedeeltelijke vernietiging houdt in dat de consument het product mag houden, maar dat er een koopprijsvermindering wordt toegepast. Het is dus belangrijk dat de bestelknop voldoet aan het duidelijkheidsvereiste. 

Wat wel voldoende duidelijk zou zijn, zijn teksten als ‘afrekenen met betalingsverplichting’, ‘bestellen en betalen’ of ‘nu betalen’. Al deze formuleringen maken aan een consument duidelijk dat het plaatsen van een bestelling een betalingsverplichting met zich brengt.

 

Conclusie

Wij raden aan om je online bestelproces kritisch onder de loep te nemen. En daarbij specifiek te kijken naar de tekst op de bestelknop. Blijkt daaruit niet voldoende duidelijk dat je door op bestellen te klikken een betalingsverplichting aangaat en is dat wel de bedoeling? Dan raden wij aan om de tekst van deze knop te veranderen naar één van de voorbeelden genoemd in dit artikel.

 

[1] ECLI:NL:HR:2024:1355.

[2] ECLI:NL:HR:2024:1366.

[3] Zie art. 6:230v lid 3 BW.

Heeft u een vraag?