VERANDEREND TOEZICHT OP DE BOUWSECTOR

Naast de impact op ondernemend Nederland, heeft corona ook gevolgen voor de werkwijze van de inspectie- en toezichthoudende instanties. Hoewel de concrete invulling per organisatie verschilt, maakten veel overheidsdiensten vanwege de coronabeperkingen in de afgelopen weken gebruik van een of meerdere vormen van ‘toezicht op afstand’. Inmiddels zijn de maatregelen van het kabinet versoepeld, dus naar verwachting zal het aantal controles op locatie toenemen.

In deze bijdrage leest u meer over de uitwerking van de kabinetsmaatregelen die gelden voor de bouwsector, het handhavingsinstrumentarium van de Inspectie SZW en de mogelijke sancties.

Inrichting bouw- en werkplaats ‘corona-proof’?

Sinds 13 maart 2020 is een aantal coronamaatregelen van kracht, zoals het anderhalve meter afstand houden, het thuisblijven bij gezondheidsklachten en verschillende aanwijzingen op het vlak van hygiëne. Niet alleen op straat dienen deze maatregelen te worden nageleefd, maar ook op de werkplek. Opdrachtgevers en werkgevers zullen hier dus rekening  mee moeten houden bij de inrichting van hun werk- en bedrijfsprocessen.

Verschillende brancheverenigingen zijn intussen aan de slag gegaan met het opstellen van corona-protocollen voor het werken binnen een ‘anderhalve-meter-economie’. Ook de bouwsector heeft niet stilgezeten. In samenwerking met de branche heeft de Rijksoverheid inmiddels het Protocol Samen veilig doorwerken in de bouw- en technieksector vastgesteld. Het Protocol bevat gedragsregels voor de organisatie van een veilige werkplek. In dat kader is in het Protocol een aantal technische en organisatorische maatregelen opgenomen, zoals het gebruik van materieel, gereedschap en persoonlijke beschermingsmiddelen, maar ook de samenstelling werkteams en het aantal werknemers op locatie plus het structureren van de schafttijden en schaftkeet.

Het Protocol is bedoeld als een handreiking richting werkgevers en werknemers en bevat dus – juridisch gezien - geen bindende regels. Wel zal het Protocol waarschijnlijk een belangrijke graadmeter zijn bij de beoordeling van concrete werk- en bedrijfsprocessen door de handhavende instanties, al dan niet in het kader van het opleggen van bestuurlijke sancties.

Handhaving door Inspectie SZW

Op grond van de Arbowet rust op werkgevers de verplichting om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van werknemers (artikel 3) en dient ook een risico-inventarisatie te worden uitgevoerd ten aanzien van de concrete werkzaamheden (artikel 5). Ten tijde van corona wordt van werkgevers een nadere invulling verwacht van deze wettelijke verplichtingen met betrekking tot het risico op blootstelling vanwege een algemeen besmettingsgevaar voor werknemers.

Inspectie SZW is de aangewezen instantie met betrekking tot toezicht en handhaving in geval van ongezonde of onveilige situaties op de werkvloer. In het geval dat een werkgever geen of onvoldoende maatregelen heeft genomen ter voorkoming van het risico op besmetting met het coronavirus, dan wel niet de daarvoor vereiste arbeidshygiënische strategie is opgesteld of  toegepast, zal de Inspectie SZW handhavend optreden.

De Inspectie kan dan een eis tot naleving opleggen, waarin de werkgever wordt voorgeschreven om een bepaalde risicobeperkende maatregelen door te voeren. Het niet-nakomen van deze verplichting kan leiden tot verdergaande bestuursrechtelijke maatregelen en sancties, zoals een stillegging van de werkzaamheden of een bestuurlijke boete. Of het zover gaat komen, is naar onze mening afhankelijk van vele factoren, waarbij de wijze waarop het coronavirus zich gaat ontwikkelen de komende  periode doorslaggevend zal zijn.

Advies

Van bedrijven wordt verwacht dat zij zorgen voor een goede borging van de kabinetsmaatregelen. Daarvoor dienen werkgevers te signaleren waar op de werkplek/projectlocatie en ten aanzien van welke werkzaamheden zich concrete risico’s op besmetting voordoen. Deze risico-inventarisatie zal vervolgens moeten worden vertaald in specifieke maatregelen ter voorkoming van besmetting op de werkvloer. Het Protocol biedt daarvoor een eerste handreiking. De aanpassing van de werkmethode en bedrijfsprocessen kan vervolgens worden opgenomen in het project-werkplan en/of het bedrijfsveiligheidshandboek. Voor wie geen risico’s wil lopen geldt ‘better (too) safe than sorry’.

Heeft u een vraag over de implementatie van de maatregelen binnen uw bedrijf of wordt u geconfronteerd met een bestuurlijke maatregel of sanctie? Neem dan contact op met een van onze specialisten op het gebied van bestuursrecht en arbeidsomstandigheden.