UPDATE NOW 1 + AANKONDIGING NOW 2

In eerdere nieuwsbrieven hebben wij al tekst en uitleg gegeven over de (eerdere aanpassingen op de) NOW-regeling, deze treft u hier: CORONA UPDATES

Recent heeft minister Koolmees twee voor de NOW-regeling relevante brieven aan de Tweede Kamer gestuurd. Gisteren heeft de minister nog een derde brief gestuurd.

1. In de eerste Kamerbrief worden enkele wijzigingen op de NOW1-regeling bekend gemaakt. Deze wijzigingen moeten er o.a. voor zorgen dat ook werkgevers die in eerste instantie tussen “wal en schip” zijn beland, alsnog een beroep op de NOW-regeling kunnen doen (zie hierna NOW1)
2. In de tweede Kamerbief wordt aangekondigd dat de NOW-regeling met drie maanden wordt verlengd, en wel van 1 juni 2020 tot en met 31 augustus 2020. Verder wordt een aantal voorwaarden van de NOW-regeling gewijzigd en toegevoegd. Hierna NOW2 genoemd (zie hierna NOW2)
3. In de derde Kamerbief wordt aangekondigd dat NOW2 nog eens één maand wordt verlengd tot 1 oktober 2020. Verder wordt voor grote reorganisaties (20 of meer) een boete van 5% van het subsidiebedrag geïntroduceerd, tenzij een akkoord is bereikt met de vakbonden (of bij gebreke daarvan een andere vertegenwoordiging van werknemers).

Alhoewel de teksten van de gewijzigde NOW1- en de NOW2-regeling nog in de maak zijn, maakt de minister wel de contouren alvast duidelijk. Deze zullen hierna worden toegelicht.

1. NOW1

Alternatieve loonsombepaling voor seizoenswerkgevers

NOW1 wordt aantrekkelijker gemaakt voor werkgevers die in januari een lagere loonsom hadden dan in de periode maart tot en met mei, mits de loonsom in de maanden maart tot en met mei tenminste driemaal hoger is dan de loonsom in januari. In de berekening voor de uiteindelijke subsidie wordt de hoogte van de loonsom gemaximeerd op het niveau van maart.

In eerste instantie is deze alternatieve loonsombepaling geschreven voor seizoenswerkgevers, maar ook werkgevers die vanwege andere redenen een lagere loonsom hadden in januari, kunnen voor deze alternatieve loonsombepaling in aanmerking komen.

0-loonsom en reeds subsidie aangevraagd

De hiervoor beschreven alternatieve loonsombepaling heeft dus ook tot gevolg dat aanvragers met i) een 0-loonsom in januari 2020, of ii) geen loonsom in januari 2020 of november 2019, maar met loonsom in de maanden maart tot en met mei, mogelijk alsnog in aanmerking komen voor subsidie op basis van NOW 1.

Werkgevers die al een afwijzing hebben ontvangen, zullen hierover door UWV worden benaderd.

Bepaling relevante loonsom en omzet bij overgang van onderneming / overnames

Bij de vraag of sprake is van omzetverlies geldt als uitgangspunt dat hiervoor de omzet in de gekozen drie maandsperiode in 2020 wordt vergeleken met 25% van de jaaromzet over 2019. Door dit uitgangspunt kan NOW-regeling nadelig uitpakken voor werkgevers die recent een (deel van een) onderneming hebben overgenomen.

Om deze werkgevers tegemoet te komen, heeft de minister bepaald dat in deze situaties wordt aangesloten bij de regeling voor werkgevers die op 1 januari 2019 nog niet bestonden. Voor werkgevers die op 1 januari 2019 nog niet bestonden, geldt dat voor de referentieperiode voor omzet de hele kalendermaanden vanaf de eerste kalendermaand na de dag van aanvang van de bedrijfsuitoefening in 2019 tot en met februari 2020 worden genomen, omgerekend naar 3 maanden. Om gebruik te kunnen maken van de regeling voor startende werkgevers dient een werkgever overigens wel te zijn gestart voor februari 2020; dit omdat er dan één relevante refertemaand voor de omzet beschikbaar is.

Tegelijkertijd wordt gewijzigd dat de hiervoor beschreven alternatieve loonsombepaling voor seizoenswerkgevers, ook gebruikt kan worden indien sprake is geweest van een overgang van onderneming / overname, en daardoor in januari 2020 geen sprake is van een representatieve loonsom.

Dertiende maand filteren uit loonsom

In NOW1 wordt de subsidie gebaseerd op een loonsom met januari 2020 als referentiemaand en de loonsom van maart tot en met mei. Voor januari als referentiemaand is gekozen omdat deze maand doorgaans het meest betrouwbare beeld van de loonsom geeft. Een in januari uitgekeerde dertiende maand vertekent dat beeld, en kan bovendien nadelige gevolgen hebben voor de aanvrager (namelijk terugbetaling van de subsidie inclusief opslag). Om die reden wordt NOW1 hierop aangepast. UWV zal bij de vaststelling van de subsidie de extra periode salarissen, zoals een dertiende maand, uit de loonsommen filteren.

Langer openstellen aanvraagtijdvak

De mogelijkheid tot het aanvragen van een NOW1 subsidie wordt verlengd tot en met 5 juni 2020.

Grens overleggen accountantsverklaring

Een accountantsverklaring wordt verplicht gesteld voor werkgevers die een voorschot (80% van het verleende subsidiebedrag) hebben ontvangen van € 100.000,- of meer.

Een accountantsverklaring is eveneens verplicht voor werkgevers die een voorschot van lager dan € 100.000,- hebben ontvangen, maar bij vaststelling toch een subsidie ontvangen van € 125.000,- of meer. Werkgevers die in deze categorie vallen, zijn zelf verantwoordelijk voor het inschatten of de subsidie op € 125.000,- of meer wordt vastgesteld, waardoor ook zij een accountantsverklaring nodig hebben. Als hulpmiddel wordt hiervoor een online tool beschikbaar gesteld.

Geen accountantsverklaring, wel verklaring door derde

Als geen accountantsverklaring is vereist, is de werkgever zelf verantwoordelijk voor de informatie die hij bij de aanvraag en de vaststelling van de subsidie verstrekt. De werkgever dient met betrekking tot de omzet en de loonsom een zodanig controleerbare administratie te beheren, dat achteraf gecontroleerd kan worden of een subsidie terecht is verstrekt. Ook heeft de werkgever de verplichting onverwijld melding te doen indien duidelijk is dat hij niet langer aan de vereisten voor subsidieverlening voldoet, bijvoorbeeld als de omzetvermindering zich toch (vrijwel) niet voordoet. Een en ander wordt steekproefsgewijs gecontroleerd.

Indien sprake is van een voorschot van boven de € 20.000,- of een vaststelling van boven de € 25.000,-, geldt daarbovenop nog het vereiste dat een verklaring van een derde dient te worden overgelegd, waarin die derde de omzetdaling bevestigt. Als voorbeelden van derden noemt de minister een administratiekantoor, financieel dienstverlener of brancheorganisatie.

Vaststelling van aanvraag

Om overlap met NOW2 te voorkomen, kan een aanvraag tot vaststelling van de eerste subsidieperiode (op basis van NOW1) worden aangevraagd vanaf 7 september 2020.

Openbaarmaking aanvragers

De minister zegt toe dat UWV een lijst zal publiceren van werkgevers die subsidie hebben aangevraagd, inclusief de verleende voorschotten en vastgestelde subsidie.

2. NOW2

Door de aangekondigde invoering van NOW2 kunnen werkgevers die over de maanden juni, juli en augustus een omzetverlies verwachten van minimaal 20% (wederom) een tegemoetkoming aanvragen bij UWV. De NOW2 regeling hanteert dezelfde systematiek als de NOW1 regeling, maar er zijn ook enkele verschillen.

Vaste (forfaitaire) opslag

De vaste (forfaitaire) opslag wordt verhoogd van 30% naar 40%. Hierdoor levert NOW2 ook een bijdrage aan andere kosten dan de loonkosten.

Referentiemaand loonsom

De referentiemaand voor de loonsom wordt maart 2020. Dit is dus hetzelfde als in de huidige NOW1 regeling. In die regeling wordt namelijk ook maart ook als uitgangspunt genomen als de loonsom in de maanden maart tot en met mei hoger is dan in januari t.o.v. maart.

Dividend- en bonusuitkeringen en inkoop eigen aandelen

Indien een werkgever gebruikmaakt van NOW2, dan geldt voor 2020 (tot en met de vergadering waarin de jaarrekening wordt vastgesteld in 2021) een verbod op i) het doen van uitkeringen aan aandeelhouders, ii) het inkopen van eigen aandelen, en iii) uitkeren van bonussen aan het bestuur en directie Dit verbod geldt alleen voor werkgevers waarvoor ook een accountantsverklaring is vereist (zie hierboven). In NOW1 gold dit verbod alleen in geval gebruik werd gemaakt van de werkmaatschappij-regeling en niet de concern-regeling maar geldt onder NOW2 dus voor alle aanvragers.

Boete bij ontslag op grond van bedrijfsecomische omstandigheden

Onder de NOW1 regeling committeert de werkgever zich om geen ontslag op grond van bedrijfseconomische omstandigheden aan te vragen gedurende de periode waarover de subsidie ontvangen wordt. Indien toch ontslag is of wordt aangevraagd, en deze aanvraag niet (of niet tijdig) is ingetrokken, wordt bij de vaststelling van de subsidie een correctie doorgevoerd. Deze correctie bedraagt het loon van de werknemer waarvoor ontslag wordt aangevraagd, plus een verhoging van 50% (de boete). Deze 150% van de ontslagen werknemer(s) wordt in mindering gebracht op de subsidie; de subsidie wordt met 150% van het loon van de ontslagen werknemers verminderd.

Onder NOW2 blijft het verbod gelden, maar de boete van 50% verdwijnt. Dit betekent dus dat als een werkgever die gebruikmaakt van NOW2 een ontslagaanvraag indient (en niet tijdig intrekt), de verleende subsidie ‘slechts’ zal worden verminderd met 100% van het loon (in plaats van 150%).

Zo op het eerste gezicht lijkt dit er dus op dat een werkgever geen nadeel lijdt van het alsnog ontslaan van werknemers na verkregen subsidie. Maar er schuilt mogelijk een  addertje onder het gras. In de Kamerbrief schrijft de minister namelijk het volgende:

“Bij de afrekening zal daarom de subsidie voor ontslagaanvragen om bedrijfseconomische redenen niet langer voor 150%, maar voor 100% worden gecorrigeerd met de hoogte van de loonsom van de werknemers waarvoor ontslag is aangevraagd.”

Dit betekent dus dat bij de afrekening niet de loonsom op basis waarvan de subsidie is gebaseerd worden gecorrigeerd, maar de subsidie zelf.

Of dit ook echt de bedoeling is (rechtstreeks korten op subsidiebedrag) zal pas blijken als de definitieve tekst van de NOW2 regeling bekend wordt.

Tegengaan misbruik ontslag op grond van bedrijfseconomische omstandigheden

In geval van grotere ontslagaanvragen waarop op de Wet Melding Collectief Ontslag van toepassing is (ontslag om bedrijfseconomische redenen voor 20 of meer werknemers in een werkgebied) zal een korting van 5% van de uiteindelijke subsidie worden opgelegd, tenzij:

• de werkgever met de belanghebbende vakbonden (of bij gebreke daarvan een andere vertegenwoordiging van werknemers) een akkoord heeft bereikt over de reorganisatie of, indien dat niet het geval is:
• partijen mediation hebben gevraagd bij de Stichting van de Arbeid. Hiertoe wordt nog een commissie ingericht.
• Scholing

Werkgevers die subsidie aanvragen worden verplicht om werknemers te stimuleren om zich bezig te houden met bij- en omscholing. Bij de aanvraag van subsidie op basis van NOW2 leggen werkgevers hierover een verklaring af. Ter ondersteuning van werkgevers en werknemers wordt een pakket van € 50 miljoen ter beschikking gesteld voor het cirsisprogramma NL leer door. Van dit programma kunnen werkgevers en werknemers vanaf juli kosteloos online scholing en ontwikkeladviezen kunnen volgen.

Tot zover onze uitgebreide samenvatting van de aangekondigde wijzigingen en verlenging van de NOW-regeling. Zodra de uitgewerkte teksten van de regeling bekend worden, informeren wij u uiteraard weer.

Mocht u tussentijds vragen hebben, neem gerust contact op met een van de advocaten van team arbeidsrecht, of mail ons via: arbeidsrecht@lxa.nl