WIE BETAALT DE SCHADE WEGENS ILLEGAAL GEKOPIEERDE SOFTWARE DOOR WERKNEMER?

Relevante feiten

Op 10 augustus 2016 heeft de Rechtbank Rotterdam een uitspraak gewezen in een zaak tussen Siemens en een bedrijf in de Rotterdamse haven (Maverick) dat zich bezig houdt met fabricage en verkoop van afsluiters ten behoeve van rederijen en raffinaderijen. Siemens is producent en leverancier van CAD-Software en heeft onder meer een softwareprogramma Solid Edge ontwikkeld. Maverick heeft meerdere (legale) licenties van deze module gekocht.

In het softwareprogramma is een beveiligingsmechanisme ingebouwd waardoor het mogelijk is te signaleren op welke computer een illegale kopie wordt gebruikt. Op een overzicht van deze signaleringen is vermeld dat medio 2015 vanaf een computer met een bepaald ‘adres’ gebruik is gemaakt van een illegale kopie. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze computer bij Maverick in gebruik is. Hierop wordt door Siemens bewijsbeslag gelegd op de computer en haar bestanden. Er wordt een procedure aanhangig gemaakt om de werkgever aansprakelijk te houden voor alle schade die Siemens zegt te hebben geleden.

Procedure

In de procedure staat wel vast dat gebruik is gemaakt van een illegaal gekopieerde versie van een softwareprogramma door een medewerker van Maverick. Maverick stelt dat zij hier niet van op de hoogte was, er geen opdracht toe had gegeven en dus ook niet aansprakelijk kan zijn voor de schade die hierdoor is veroorzaakt.

De Rechtbank Rotterdam is het met dit verweer niet eens. Uitgangspunt is dat diegene in wiens dienst een ondergeschikte zijn taak vervult aansprakelijk is voor de schade die wordt aangebracht aan een derde door een fout van die ondergeschikte. Daarbij moet aan de hand van alle ter zake dienende omstandigheden worden onderzocht of tussen de fout van de ondergeschikte en diens opgedragen taak een zodanig verband bestaat dat degene in wiens dienst de ondergeschikte staat voor de daardoor veroorzaakte schade aansprakelijk is. In dit geval oordeelt de rechtbank dat dat verband bestond omdat de betreffende medewerker zogenaamde ‘administrator’ rechten had waardoor hij applicaties kon downloaden op zijn laptop. Bovendien betreft het hier een programma dat ook door andere medewerkers van Maverick (legaal) werd gebruikt. Tenslotte werd het programma gebruikt op een laptop die door Maverick ter beschikking was gesteld.

Het verweer van Maverick dat zij onmogelijk kan voorkomen dat medewerkers zonder haar toestemming illegale kopieën downloaden is voor de rechtbank niet toereikend. Evenmin is het verweer toereikend dat software gemakkelijk van internet te downloaden valt en dat dit buiten het zicht van Maverick om is gebeurd. De rechtbank oordeelt dat sprake is van risicoaansprakelijkheid waardoor in feite de schuldvraag niet ter zake doet.

Werkgever draait op voor de schade

Maverick wordt uiteindelijk veroordeeld tot betaling van de schade van Siemens die aldus wordt berekend dat de periode waarin Maverick beschikte over de illegale kopie wordt afgezet tegen de gebruikelijke licentie- en onderhoudsvergoeding over die periode. Dit gaat in dit geval om een bedrag van € 13.750,-. De schadevergoeding wegens waardevermindering van het auteursrecht wordt afgewezen maar de vordering tot vergoeding van redelijke kosten ter vaststelling van aansprakelijkheid van € 5.000,- wordt toegewezen. Vervolgens wordt ook toegewezen alle kosten in verband met de procedure en de beslaglegging. Dit is een bedrag van € 10.000,-. In totaal (en dan nog los van de eigen proceskosten van Maverick) gaat het hierbij om een veroordeling tot betaling van bijna € 30.000,- wegens het illegaal gebruiken van een kopie gedurende een zeer beperkte periode.

Conclusie voor de praktjk

Veel werkgevers hebben wel vastgelegd in een protocol, reglement of gebruiker overeenkomst voor de pc of laptop dat het verboden is om software illegaal te kopiëren en te gebruiken.

Deze zaak leert hoe belangrijk het is om niet te volstaan met een papieren verbod, maar tevens intern nauwlettend toe te zien op het gebruik van illegale kopieën, zeker nu veel software voorzien is van een beveiligingsmechanisme waardoor precies kan worden vastgesteld via welke computer gebruik wordt gemaakt van de illegale kopie en van wie deze computer is.

Bron: ECLI:NL:RBROT:2016:6240