‘DE AMBTENAAR IS GEEN AMBTENAAR MEER’: INITIATIEFVOORSTEL AANGENOMEN

De ambtenaar is  geen ambtenaar meer nu het initiatiefvoorstel is aangenomen en zodra deze wet wordt ingevoerd. Door de wijzigingen zullen ambtenaren namelijk worden behandeld als ‘gewone werknemers’. Het doel achter de wetgeving is om een zo groot mogelijke eenvormigheid tussen de rechtspositie van ambtenaren en werknemers in de private sector tot stand te brengen. De overheid wil bewerkstelligen dat arbeidsverhoudingen bij de overheid uiteindelijk gelijk zullen zijn aan de verhoudingen in het bedrijfsleven. De gedachte is dat ambtenaren eenvoudiger zouden moeten kunnen overstappen naar de private sector en andersom.

In hoofdzaak regelt het voorstel dat ambtenaren voortaan een gewone arbeidsovereenkomst zullen krijgen in plaats van de ambtelijke aanstelling en eenzijdige vaststelling van arbeidsvoorwaarden waarvan tot op heden sprake is. Daarmee verandert ook de publiekrechtelijke rechtsbescherming die de ambtenaar geniet. Deze wordt privaatrechtelijk van karakter, hetgeen bijvoorbeeld betekent dat de ambtenaar soortgelijke ontslagbescherming (volgens de Wet Werk en Zekerheid) zal gaan genieten zoals werknemers in het bedrijfsleven. In geval van ontslag geldt daarmee niet langer de situatie dat de ambtenaar bezwaar kan aantekenen bij zijn eigen werkgever en in beroep kan gaan bij de bestuursrechter. Het ontslag zal worden voorgelegd aan het UWV of de kantonrechter die moet toetsen of er een redelijke gronden aanwezig zijn om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Net als in het ambtenarenrecht worden de ontslaggronden streng getoetst (te meer op grond van de Wet Werk en Zekerheid per 1 juli 2015).

Het wetsvoorstel beoogt echter niet een einde te maken aan het eigen karakter van het ambtenaarschap, noch aan de benaming ‘ambtenaar’. De Ambtenarenwet zal dan ook worden gehandhaafd, maar die regelt wel nog slechts die onderdelen van de ambtelijke status, die nauw verbonden zijn met het bijzondere karakter van het werken bij de overheid en daarmee uitstijgen boven de zaken die tot arbeidsvoorwaardelijke onderwerpen horen.

Alle ambtenaren bij de gemeente, provincie, ministeries en uitvoerende rijksdiensten als de Belastingdienst gaan onder de nieuwe wet vallen. Wie bij de politie, bij defensie of bij de rechterlijke macht werkt, behoudt wel zijn ambtenarenstatus.